Overzicht aansluitingen op de PC

Als u de voorkant, achterkant en zijkanten van uw computer bekijkt, ziet u talloze aansluitingen. Hierop kan verschillende apparatuur worden aangesloten, maar wat precies? Kennis van deze aansluitingen maakt een aankoopbeslissing van externe apparatuur makkelijker, omdat u dan zeker weet dat het past. Een overzicht van courante aansluitingen.

Veel poorten

We hebben foto’s van twee verschillende pc’s gebruikt, zodat vrijwel alle genoemde poorten aanwezig zijn. Sommige poorten staan op beide foto’s, sommige maar op één (zie de nummering).

1. Usb 2.0

Iedere computer heeft ze: usb-poorten. Al sinds jaar en dag is usb de standaardcommunicatiepoort om apparaten aan te sluiten of gegevens mee over te zetten. De standaard bestaat al sinds 1996 en werd in 2001 opgevolgd door het huidige usb2.0-protocol (480 Mbit/s). Momenteel loopt usb 2.0 tegen de limiet wat betreft snelheid. Flashgeheugen en harde schijven zijn bijvoorbeeld veel sneller dan de poort aan kan (in de praktijk maximaal 30 MB/s). Voor snellere apparaten wordt firewire soms als alternatief gebruikt. De opvolger is er in de vorm van usb 3.0.

2. Usb 3.0

Usb 3.0 is de nieuwste uitvoering van de usb-standaard, die een oplossing biedt voor de snelheidsbeperking van usb 2.0. Usb 3.0 biedt een theoretische snelheid van 5 Gbit/s, wat in de praktijk (met aftrek van ‘overhead’) neerkomt op maximaal 400 MB/s. Usb 3.0 is te herkennen aan de blauwe kleur in de connector. De poort op de computer is compatibel met usb 2.0 en bevat extra contacten voor de usb3.0-snelheid. De kabel die in het aangekoppelde usb3.0-apparaat gaat is fysiek anders. Het is vaak nog zoeken naar een moederbord of notebook die deze poort standaard heeft (een alternatief is een losse insteekkaart).

3. Firewire

Firewire is een alternatieve standaard van Apple voor usb, die in 1998 op de markt kwam. Firewire wordt ook wel IEEE 1394 genoemd. Het zat standaard op iedere Mac en na enkele jaren ook op pc’s. Met name op het gebied van snelheid was Firewire technisch gezien superieur aan usb, waardoor de praktijksnelheid hoger uitkwam. De oorspronkelijke firewire-standaard is enkele jaren terug opgevolgd door firewire 800, dat een fysiek andere aansluiting heeft. In de praktijk vinden we op pc’s alleen firewire 400 terug, de connector die u op de foto ziet. De standaard wordt gebruikt voor bijvoorbeeld externe harde schijven en CompactFlash-kaartlezers die bij snelheid gebaat zijn. Er is ook een firewire3200-protocol in de maak, maar of dat zin heeft nu usb 3.0 bestaat?

4. Analoge geluidsaansluitingen

Vrijwel iedere computer of notebook is voorzien van ten minste één 3,5mm-geluidsaansluiting voor de luidsprekers of hoofdtelefoon. Op pc’s vinden we door de opkomst van surroundgeluid tegenwoordig vijf of zes 3,5mm-geluidsaansluitingen terug. Gebruikt u enkel stereoluidsprekers, dan moet u vrijwel altijd de groene aansluiting gebruiken. De blauwe aansluiting is de lijningang, terwijl roze voor de microfoon is. De overige twee aansluitingen zijn bedoeld voor de achterluidsprekers, middenluidsprekers en subwoofer. Hier zijn echter geen standaardkleuren voor en de indeling kan verschillen. Op notebooks is de koptelefoonuitgang soms gecombineerd met de microfooningang of is de koptelefoonuitgang gecombineerd met een 3,5 mm optische S/PDIF-aansluiting.

5. S/PDIF

De S/PDIF is een digitale audio-aansluiting die bedacht is door Sony en Philips (wat meteen de eerste twee letters verklaart). S/PDIF is er in een optische en coaxiale uitvoering. De optische variant wordt ook wel Toslink genoemd (wat weer voor Toshiba Link staat). De coaxiale uitvoering maakt gebruik van een RCA-connector, die meestal oranje is om verwarring met bijvoorbeeld dezelfde (gele) aansluiting voor composietvideo te voorkomen. Het is afhankelijk van bijvoorbeeld uw receiver welke S/PDIF-aansluiting u gebruikt. Sommige computers hebben ook S/PDIF-ingangen.

6. Ethernet

Met de ethernetaansluiting sluit u uw pc of notebook aan op uw thuisnetwerk, bijvoorbeeld via een router of modem. Hoewel wifi steeds populairder wordt, biedt ethernet nog steeds hogere en stabielere overdrachtssnelheden. Moderne ethernetaansluitingen hebben een snelheid tot 1000 Mbit/s (oftewel 1 Gbit/s). De ethernetaansluiting heeft twee statuslampjes waaraan u kunt zien of er data-activiteit is.

7. eSATA

Steeds vaker zit er een eSATA-aansluiting op computers. Deze is bedoeld voor het extern aansluiten van SATA-schijven, bijvoorbeeld in de vorm van een externe harde schijf. De eSATA-aansluiting is een goed alternatief voor usb 2.0 en firewire omdat het beduidend hogere snelheden biedt.

8. VGA en DVI

De meestgebruikte aansluitingen om een pc aan een beeldscherm te verbinden zijn de ouderwetse VGA-aansluiting en de DVI-aansluiting. De digitale DVI-poort is de opvolger van de analoge VGA-poort voor monitoren. Het grote verschil tussen VGA en DVI is dat er bij VGA wat kwaliteitsverlies optreedt vanwege de conversie van een digitaal naar analoog signaal. Bij DVI wordt de kleurinformatie rechtstreeks (digitaal) van de videokaart naar de monitor gestuurd. Een ander verschil is dat DVI ook informatie toevoegt over de resolutie, waardoor u dit nooit handmatig hoeft in te stellen. Het verschil is vooral zichtbaar op hogere resoluties, tot een resolutie van 1280 x 1024 is VGA meestal goed bruikbaar.

9. HDMI en DisplayPort

HDMI en DisplayPort zijn eveneens digitale alternatieven voor de DVI-aansluiting. Het grootste verschil tussen HDMI en DVI is dat HDMI ook geluidssignalen overbrengt. Verder is de bandbreedte een stuk groter dan bij DVI. Een alternatief voor HDMI is de DisplayPort. Hoewel de connector lijkt op een HDMI-plug, is hij niet compatibel. Wel is DisplayPort (net als HDMI) compatibel met de HDCP-kopieerbeveiliging. De bandbreedte is 10,8 Gbit/s. Momenteel is het aantal computers, grafische kaarten en vooral monitoren met DisplayPort beperkt, maar dat wordt steeds hoger. Het verschil tussen HDMI en DisplayPort ziet u in de losse inzet.

10. PS/2-poort

De PS/2-poort is de poort die tot nog niet zo lang geleden werd gebruikt als aansluitpoort voor de toetsenbord en muis. Bij de meeste moderne pc’s wordt usb gebruikt voor de invoerapparatuur en is een PS/2-poort soms niet eens meer aanwezig. Een paarse PS/2-poort is voor het toetsenbord, een groene is voor een muis. We zien in sommige moderne pc’s vanwege de afnemende populariteit van de aansluiting ook combopoortjes die voor zowel een muis al toetsenbord geschikt zijn.

Nieuw: Thunderbolt

De Thunderbolt-aansluiting is nog vrij nieuw. Het is een nieuwe op PCI Express en DisplayPort gebaseerde interface van Intel die op dit moment alleen is te vinden in de nieuwe MacBook Pro-serie van Apple. Thunderbolt, dat eerder ‘Light Peak’ werd genoemd, is een alternatief voor een scala aan externe aansluitingen zoals SCSI, SATA, DisplayPort, HDMI, VGA, firewire en usb. Het moet ervoor zorgen dat het aantal verschillende poorten op een computer aanzienlijk wordt verminderd. Het protocol heeft voldoende bandbreedte om in principe iedere aansluitvorm te vervangen. De huidige versie is gebaseerd op koperdraad en haalt maximaal 10 Gbit/s (twee keer zo veel als usb 3.0). Intel wil in de toekomst overschakelen naar glasvezel waardoor 100 Gbit/s haalbaar wordt. De verwachting is dat Thunderbolt in 2012 ook op pc’s van andere fabrikanten zal verschijnen.   Jeroen Horlings 21 jul. 2011 12:06 computertotaal